DSM-5 en ADHD
Sinds 18 mei geldt een nieuwe standaard voor de diagnose van psychische aandoeningen, de zogenaamde DSM-5, opvolger van DSM-4. De DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) bestaat uit diagnoses van psychische ziektes en daar bijhorende symptomenlijsten en wordt uitgegeven en opgesteld door de American Psychiatric Association.
De DSM poogt ziektebeelden vergelijkbaar te maken en zorgt ervoor dat ziektebeelden via symptoomlijsten duidelijk gedefinieerd zijn. De DSM heeft grote invloed op ziektekostenvergoeding en op de ontwikkeling van nieuwe medicijnen.
De kranten hebben al veel aandacht besteed aan de zeer problematische opgerekte definities van ziektebeelden in de nieuwe DSM-5. ( bijvoorbeeld Trouw 18 mei 201: “Zijn wij allemaal gek?”; de Volkskrant 18 mei “Wie is er straks gestoord?”). Veel van de nieuwe in de DSM-5 beschreven ziektebeelden zijn omstreden.
Terug naar Normaal
De grootste criticus van de nieuwe DSM-5 is de Amerikaanse psychiater Allen Frances, die nota bene zélf verantwoordelijk was voor de oude versie DSM-4. Frances was onlangs in Nederland naar aanleiding van het verschijnen van zijn boek Terug naar Normaal, waarin hij erg kritisch is en vreest dat gezonde mensen ziek worden verklaart zodat de pillenfabrikanten hiervan nóg rijker worden.
ADHD
Hij vertelt over de stoornis ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder; hyperactiviteitstoornis), waarvan velen menen dat deze een modeziekte is die door farmaceutische bedrijven wordt geëxploiteerd, en die in de DSM-5 nóg breder wordt gedefinieerd. Het aantal mensen met ADHD dat medicijnen krijgt is de laatste decennia sterk gestegen, mede dankzij de DSM waarin de stoornis officieel werd erkend en dankzij het steeds meer gebuikte middel Ritalin. Frances zegt dat wereldwijd het aantal kinderen met de diagnose ADHD de afgelopen twintig jaar is verdrievoudigd, en de Volkskrant schrijft dat 200 duizend Nederlanders nu medicatie tegen ADHD nemen, een stijging van gemiddeld 14 procent per jaar.
Veel mensen zijn bang dat een te ruime ADHD diagnose leidt tot stigmatisering en tot problematisch pillengebruik. Velen vrezen ook dat kinderen, en dat met name jongens, te weinig ruimte krijgen om te bewegen of om af en toe baldadig te zijn, en met diagnoses en medicijnen tot aanpassing en rust worden gedwongen.
Historica Angela Crott doet onderzoek naar jongensopvoedboeken en is er tegen om drukke jongens te bestempelen als ADHD’ers. ‘Het is normaal jongensgedrag.’
“In oktober 2005 sprak het kinderrechtencomité CRC van de Verenigde Naties zijn zorgen uit over overdiagnose van ADHD en het te vaak voorschrijven van psychoactieve middelen. Het comité sprak zich uit voor meer studie naar de diagnose.” (Wikipedia)
Ook de politiek neemt nu stelling in het ADHD/Ritalin –debat:
Staatssecretaris Van Rijn wijst er op dat het voorschrijven van Ritalin tegen gedragsstoornissen onder jongeren de afgelopen jaren explosief is gestegen en wil nu een “gezinsregisseur” inzetten, die alle hulp coördineert en met steun van familie en vrienden het ‘opvoedkundig klimaat’ poogt te versterken om het sterk gestegen beroep op de jeugd-ggz te verminderen.
DSM-5 en ADHD
Maar de DSM-5 vergroot [!] nu de groep van ADHD-patiënten en dus van potentiële Ritalin-gebruikers, ten eerste omdat de stoornis nu ook bij volwassenen wordt vastgesteld, en ten tweede omdat de symptomen niet bij een leeftijd van minder dan zeven jaar voor het eerst moeten optreden, maar pas bij een leeftijd van 12 jaar.
Links:
Ritalin is geen snoepgoed
EMEA: Advies veilig gebruik van Ritalin (pdf)
Gezondheidsraad: Advies en Behandeling van ADHD
Landelijk kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie: Meer over ADHD
Ritalin geven aan kinderen is geen kindermishandeling (radio1)
Wetenschap 24 De zin van Ritalin
ADHD: in de hersenen of tussen de oren?
De ADHD-Hype
DSM5- dwangbuis of leidraad?
De duivelse DSM-5
De bijbel van de psychiatrie
Interview met Allen Frances over DSM-5 (CVZ magazine)
Joyce Brekelmans schrijft op 30 september 2013:
‘U mag het aanstelleritis noemen, voor mijn adhd helpen die pillen’
—————————————————————————————————————————————————-
Roshan Cools, hoogleraar Cognitieve Neuropsychiatrie, is kritisch over het gebruik van Ritalin (zie vandaag 15 maart, interview in de Volkskrant) “Wees impulsief, laat uzelf afleiden”, zei ze bij wijze van inspirerende provocatie al eerder.
“Controle hebben. We beoordelen dat als positief. Controle associëren we met doelmatigheid. Impulsiviteit niet. Cools: ‘Dat staat voor slordigheid, associëren we met afgeleid raken, met ADHD zelfs.’ ‘Tussen 2006 en 2012 is de hoeveelheid jongeren die ritalin voorgeschreven krijgt verdrievoudigd.’ Cools: ‘Ritalin verhoogt de productie van het stofje dopamine, dat de diepe primitieve delen van de hersenen beter laat werken. Het helpt ons focussen. Maar het heeft invloed op de prefrontale cortex, de dirigent. De cognitieve vernauwing die ritalin veroorzaakt helpt kinderen tijdens de rekenles; maar helpt het ze ook op het schoolplein, of tijdens de dansles?’
Mark Merks citeert Cools: “Wat ik wil zeggen is het volgende: onze exclusieve focus op controle gaat ten koste van innovatie. Daarom vraag ik u: wees impulsief, laat uzelf ook eens afleiden. Alleen dan kunnen we het beste uit onszelf én onze kinderen halen.’ “
Ik vraag me altijd af waarom de DSM zoveel kritiek krijgt, terwijl zij niet de randvoorwaarden scheppen. Vroeger was de DSM best progressief, ze keken vanuit de betrokkene zelf – terwijl we een handboek hadden bij klinische psychologie met de subtitel ‘the problem of maladaptive behavior’, dus duidelijk gericht op aanpassing aan de norm.
Weet je ook iets over de aanpassingen o.h.g.v. ASS (autismespectrum), is dat ook opgerekt? Dat heb ik ook altijd een vreemd uitdijend fenomeen gevonden, want 25 jaar geleden was autisme nog een vorm van zwakbegaafdheid. Maar aan de andere kant: iedereen die ik ken met een ASS-achtige diagnose, ervaart dat als een persoonlijke, aangeboren eigenschap èn als een probleem in het dagelijks leven (en dus niet als iets wat met omgevingsfactoren, normen e.d. samenhangt), dus wie ben ik dan om dat te betwisten.
Wikipedia: ‘In mei 2013 wordt DSM-V ingevoerd. Vanaf dat moment verdwijnt Klassiek Autisme als losse diagnose en zal samen met het syndroom van Asperger, PDD-NOS, atypisch autisme, MCDD, syndroom van Rett en desintegratiestoornis van de kinderleeftijd als één categorie worden benoemd: autismespectrumstoornis.”
Ja, patiënten hebben vaal hun eigen visie, en dat mag, maar deze hoeft niet samen te vallen met de diagnose of functionele analyse door dokter of psycholoog.
Heb wellicht te simpel maar één echt houvast. Toen ziekte, en zeker psychische ziekte, nog beschouwd werd als werk van de duivel en in de joodse wet omgeven werd met reinheidsvoorschriften om toch maar niet besmet te raken door die duivel, liep er een Jezus rond die zich daar (zonder onze medische kennis) eigenwijs niets van aantrok. Hij had opvallend en met alle kritiek, die hij kreeg, alleen maar aandacht voor zijn zieke “broers en zussen”. Zo kwam ook zorg voor zieken in onze maatschappij terecht. Ik hoop dat echte aandacht voor het zieke kind, man en vrouw ook in onze ingewikkelde moderne problematiek zonder duivel nog steeds basis is voor toepassing van ook moderne kennis over en beoordeling van DSM-5 en ADHD.
Je bent een echt humanist. Zo dicht bij het leven en de mensen!
Ik ben niet zo bang voor die overdiagnosering, en al helemaal niet voor overmatig Ritalin gebruik.
Ritalin slik je niet voor je lol. Het is slecht voor je gebit, je wordt er broodmager van, je slaapt slecht, etc.
Ik twijfel ook aan de grote verdiensten op dit medicijn, waar al lang geen patent meer op zit.
We kennen allemaal wel iemand met ADHD, ik geloof niet dat het je voor je leven tekent.
Veel mensen slikken nu Ritalin voor hogere prestaties. Je kan er beter mee doorstuderen etc! “Volgens het Britse wetenschappelijke tijdschrift Nature gebruiken onderzoekers het middel om hun concentratie te verbeteren. Zo’n 1400 ondervraagde wetenschappers uit zestig landen bekenden wel eens iets te nemen om beter te kunnen denken.”
Patent of niet- er werden in 2010 1 miljoen Ritalintjes geslikt in Nederland, drie keer zo veel als in 2005. De Pharmaindustrie heeft ook een algemeen belang in het feit dat alles met pillen moet behandelt worden.
Het ligt voor de hand (te denken) dat de producent, Novartis (= Ciba Geigy + Sandoz, samen de op 1 na grootste farmaceut in de wereld. Wie is de grootste?), er iets mee te maken heeft. Die staat, vooral in de VS, regelmatig in het nieuws i.v.m. iets te veel “lobbyen” of procedures over water- en/of grondvervuiling, of patentinbreuken.
De praktijk leert dat alle medicijn dat lang wordt gebruikt op den duur funeste bijwerking heeft. Zie bv. paracetamol, dat tot voor kort per kilo mocht worden verkocht, zelfs bij de etos en het kruidvat.
Dokters doen er nogal laconiek over. De meesten hechten meer waarde aan het in leven houden van de patiënt dan aan het welzijn.
In de VS mogen farmaceutische bedrijven direct reclame maken. Een van de redenen voor het sterk gestegen Ritalin gebruik wereldwijd. Maar ook in Europa wordt inderdaad veel gelobbyd en verborgen reclame gemaakt- folders in wachtkamers, websites en zo voort. .
Uit de Volkskrant van 7 juli 2012: ( ‘Golf aan volwassenen met adhd’ Farmaceuten zien lucratieve markt) “Kooij is directeur van PsyQ, een ggz-instelling die werkt volgens een franchiseformule. Op bijscholingscursussen leert PsyQ huisartsen symptomen van adhd bij volwassenen te herkennen. Handvat daarbij is de ‘ultrakorte vragenlijst adhd’, die in vier vragen vaststelt of mogelijk sprake is van een gemiste diagnose.
De strijd voor erkenning van adhd als levenslange aandoening kan rekenen op steun van de farmaceutische industrie. Zo is Kooij onder meer betrokken bij het European Network Adult ADHD. De vergaderingen van dit netwerk worden door farmaceut Janssen-Cilag gesponsord. Ruim de helft van de wetenschappers betrokken bij de Europese richtlijn voor diagnose en behandeling van volwassenen adhd’ers, onder wie Kooij, wordt bovendien door fabrikanten betaald voor advieswerk of spreekbeurten.
Maar ook ouderverenigingen lobbyen voor medicatie…
Beste Maria,
Na 2 ernstige ziekten (hartinfarct/hartstilstand) en verlamming onderlichaam agv een beknelde zenuw, kom ik langzamerhand weer tot ‘geestelijk’ leven.
Bestudeer ik ook weer oude bijdragen van mij aan jouw blog (vooral uit de de tijd van de opkomst van het Wilders/PVV-gedachtengoed) en tracht ik met heel veel inspanning weer bij de tijd te geraken (N.B. Ik woon nog steeds in Indonesie).
Helaas heb ik in je huidige blok nog weinig kennisaanknopingspunten gevonden voor een direct, relevant commentaar mijnerijds.
In het verleden hebben vooral de gedachten/boeken van Peter Sloterdijk ons bij elkaar gebracht (Kritiek van de cynische rede, Sferen, Het kristalpaleis, Woede en Tijd, Het heilige vuur).
Deze mail moet je vooral zien als een compliment op je nog steeds interessante blog en als een arm omhooggeheven uit de zee waarmee deze drenkeling poogt aan te geven dat hij nog niet helemaal verdronken is (via BVN, de Nederlands-Vlaamse wereld-tv kan ik recentelijk toch weer op verschillende terreinen actuele kennis opdoen), zonder dat ik meteen inhoudelijk op het onderhavige onderwerp (DSM-5 en ADHD) kan reageren ANDERS DAN DAT DE PSYCHIATRISCHE LABELING VAN PSYCHISCHE KLACHTEN in mijn leven onverdiend tot ernstige ‘psychische beeldmisvormingen’ over mijzelf hebben geleid.
Wat ik in je blog mis is 1) een actuele blik op de huidige (post-Al Qaida)clash tussen Islam en seculiere, westerse wereld (heeft Geert Wilders toch niet achteraf gelijk gekregen met zijn kritiek op “het heilige vuur” -de thymos- van de Islam??) en 2) een visie op de huidige economische crises in de EU en de VS als reactie op de onvermijdelijke globalisering.
Dat zijn m.i. zeer actuele thema’s (islamistisch lonely wolfes-terrorisme, jihadisten) en globalisering en milieu (het aanprijzen van consuMEERDEREN als economisch herstelrecept).
Heb jij daar voor je bloglezers nog wat van in petto??
Via mijn mailadres kun je mij -als je dat wilt omwille van een bondgenootschap uit het verleden- direct bereiken.
Het ga je goed en succes met je blog!
Veel dank ik zal later hierop terug komen!
Daar waar ik het hierboven over het ‘heilige vuur”, had moet staan ‘thumos’ ipv ‘thymos’! Sorry voor de verschrijving.
Pingback: Debat over #ADHD | psychologiemariatrepp
Pingback: Kritiek op ritalingebruik interview in de Volkskrant | psychologiemariatrepp